Αρωματικά βότανα: Mια μεγάλη παρέα φυτών που δίνουν ταυτότητα στην ελληνική κουζίνα, χαρίζοντάς της κύρος και δίνοντας τόνο και πυγμή. Τα πιο πολλά ανήκουν στην ίδια οικογένεια ή μάλλον στη δυναστεία των Lamiaceae και συγκεντρώνουν κοινά χαρακτηριστικά και ιδιότητες. Όλα τους αγαπούν τον ήλιο και τη ζέστη, περιέχουν αιθέρια έλαια που τους προσδίδουν έντονα αρώματα και διαθέτουν ευεργετικές ιδιότητες για τον οργανισμό. Μεγαλώνουν σε πόες, φρύγανα ή θάμνους, και τα περισσότερα ευδοκιμούν σε ξερά, πετρώδη εδάφη από την Κρήτη ως τη Μακεδονία και από το Αιγαίο ως το Ιόνιο. Αυτά είναι τα ελληνικά μυρωδικά!
Αρωματικά βότανα: Βασιλικός
Θεωρείται ο βασιλιάς των μυρωδικών στην Ελλάδα, ενώ είναι best seller στην κορυφή της λίστας των πιο περιζήτητων αρωματικών. Υπάρχουν διεθνώς πάνω από 100 καλλιεργητικές ποικιλίες του γαστρονομικού βασιλικού Ocimum basilicum, αν και στην Ελλάδα οι γηγενείς ποικιλίες του μικρόφυλλου, του πλατύφυλλου και του σγουρού είναι από τις καλύτερες του κόσμου, ξεχωρίζοντας για το πολύ δυνατό άρωμά τους.
Ο βασιλικός είναι εδώ και χρόνια «ερωτευμένος» με την ντομάτα και οι δυο τους μας δίνουν έναν από τους κορυφαίους γευστικούς συνδυασμούς! Επίσης, αρωματίζει υπέροχα κρέας, σαλάτες, θαλασσινά, και στην Κρήτη έχουν συνταγές ακόμα και με ντολμάδες από τα πλατιά φύλλα του. Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στην ιταλική σάλτσα pesto, μια τέλεια σάλτσα με βάση το βασιλικό. Επειδή όμως ο βασιλικός είναι και… ευαισθητούλης, μην ξεχνάτε πως πρέπει να προστίθεται στο τελευταίο στάδιο του μαγειρέματος, γιατί αλλιώς μαυρίζει εύκολα και χάνει το βασιλικό άρωμά του.
Αρωματικά βότανα: Άνηθος
Ο άνηθος είναι ένα αγαπημένο, ελληνικό αρωματικό φυτό το οποίο μπορεί να φτάσει ως και το ένα μέτρο ύψος, με φωτεινά κίτρινα μικρά άνθη που κάνουν την εμφάνισή τους το καλοκαίρι. Το χαρακτηριστικό του άρωμα μοιάζει με αυτό του γλυκάνισου και ταιριάζει με πολλές ελληνικές γεύσεις: με χορτοκεφτέδες, πίτες, ήπια λευκά τυριά, λαδερά κατσαρόλας, ενώ αγκαλιάζει τρυφερά πάσης φύσεως θαλασσινά.
Αρωματικά βότανα: Μαϊντανός
O μαϊντανός είναι από τα πιο αγαπητά μυρωδικά της ελληνικής κουζίνας. Ανήκει στο γένος πετροσέλινον (Petroselinum) της οικογένειας των Σελινοειδών (Apiaceae). Στους Έλληνες ήταν γνωστός από την αρχαιότητα, που τον χρησιμοποιούσαν ως αρωματικό και ως φάρμακο. Τρώγονται κυρίως τα φύλλα του μαϊντανού τα οποία προστίθενται στα πιάτα σαν τελευταία, διακοσμητική και γευστική πινελιά -είναι απαραίτητο στο λατρεμένο ταμπουλέ- ενώ, όταν προστεθεί στο μαγείρεμα, καλό είναι να μπει στα τελευταία στάδια του μαγειρέματος. Πέρα από τη γεύση τα πάει εξίσου καλά και σε διατροφικό επίπεδο, μια και είναι υπερπλούσιος σε βιταμίνη C, βιταμίνη Α και σίδηρο.
Αρωματικά βότανα: Ρίγανη
Από τα πολλά είδη ρίγανης που υπάρχουν αυτό που μπαίνει περισσότερο στην κουζίνα μας είναι η κοινή Origanum vulgare και η βουνίσια Origanum onites. Όλα τους μας δίνουν ιδιαίτερα αρωματικά φυτά που ταιριάζουν απόλυτα στις περισσότερες γεύσεις της ελληνικής και μεσογειακής κουζίνας. Βοηθάει στην πέψη, διαλύει τα λίπη και έχει υπέροχο άρωμα. Πιστεύω πως ταιριάζει τόσο πολύ με τη φέτα που ίσως θα έπρεπε να φυτρώνουν μαζί σε κάποιο αλλόκοσμο δέντρο που ποτίζεται με ελαιόλαδο, ενώ εξίσου καλά πάει και με την ντομάτα, τα λαδερά, τις πατάτες και πολλές ακόμα γεύσεις.
Αρωματικά βότανα: Θρούμπι
Μικρός θάμνος που ευδοκιμεί στις πλαγιές των ελληνικών βουνών, γνωστός από την αρχαιότητα αφού χρησιμοποιούσαν τα φύλλα του για να αρωματίσουν το κρασί που ονόμαζαν «θρυμβίτην οίνο». Ανοίγει την όρεξη, δυναμώνει το σώμα και τονώνει τη γενικότερη κοιλιακή λειτουργία, ενώ βοηθάει και τη χώνεψη. Επειδή το τρώνε οι τράγοι έχει την ονομασία τραγορίγανος. Το αγαπούν όμως και οι μέλισσες, και θα πρέπει να… παλέψετε μαζί τους για να το πάρετε στην εποχή της άνθισης. Η χρήση του στη μαγειρική μοιάζει με της ρίγανης: πάει με κρέατα, μαρινάδες, σάλτσες, σαλάτες, λευκά τυριά, ενώ αρωματίζει τέλεια το ξίδι. Βέβαια, ταιριάζει πολύ και με τις ελιές θρούμπες, τις οποίες μάλιστα είχε βαφτίσει στο μακρινό παρελθόν!
Αρωματικά βότανα: Θυμάρι
Αναφέρεται σε πολλά είδη του γένους Thymus, όλα τους όμορφα, δυνατά φυτά με έντονη, αρωματική οσμή. Οι αρχαίοι Έλληνες το έριχναν σε μούστο για να φτιάξουν ένα κρασί γεμάτο τονωτικές, ορεκτικές και χωνευτικές ιδιότητες. Το θυμάρι πάει σε σάλτσες, σαλάτες, σούπες και ζωμούς. Είναι δε απαραίτητο στοιχείο του διάσημου γαλλικού μπουκέτου μυρωδικών bouquet garni, που νοστιμίζει σχεδόν όλα τα φαγητά της κατσαρόλας. Πρόσφατα είναι περιζήτητη μια ποικιλία του, το λεμονοθύμαρο, που χαρίζει μια λεμονάτη σπιρτάδα στα φαγητά.
Αρωματικά βότανα: Μάραθο
Θα το συναντήσετε πολύ συχνά στις άκρες των δρόμων. Είναι βότανο που χρησιμοποιείται χιλιάδες χρόνια τώρα από Έλληνες, Αιγύπτιους και άλλους λαούς της Μεσογείου. Βασικό αρωματικό συστατικό σε μαγειρευτά κατσαρόλας και φούρνου. Ιδιαίτερα στα κρητικά πιταράκια όπως τα λένε. Ενα από τα πιο απλά και συγκλονιστικά πιάτα της ελληνικής κουζίνας. Πολύ λεπτές πιτούλες σαν κρέπες με μάραθο, τηγανισμένες σε ελαιόλαδο. Μάραθο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αρωματίσετε το δικό σας ελαιόλαδο ή να βάλετε ένα ματσάκι στο βάζο με τις ελιές σας. Τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλες στιγμές δόξας η μαραθόριζα (ή φινόκιο), που επίσης χρησιμοποιείται σε πλήθος συνταγών σκορπώντας παντού το φίνο άρωμα γλυκάνισου που τη χαρακτηρίζει.
Αρωματικά βότανα: Μαντζουράνα
Φυτρώνει σε όλη σχεδόν την Ελλάδα αλλά έχει ιδιαίτερη προτίμηση στην Κρήτη. Υπάρχουν πολλά είδη μαντζουράνας, όλα πλούσια σε αρωματικά έλαια και με θεραπευτικές ιδιότητες. Η μαντζουράνα ταιριάζει με κόκκινο κρέας ή ψάρι. Ενδυναμώνει ευχάριστα τις σάλτσες. Έχει υψηλή διατροφική αξία καθώς αποτελεί πηγή φωσφόρου, καλίου, ασβεστίου, σιδήρου, ψευδαργύρου, μαγγανίου, βιταμίνης C, νιασίνης, βιταμίνης Β6, βιταμίνης Α, φολικού οξέως, βιταμίνης Κ και β – καροτίνης.
Αρωματικά βότανα: Δυόσμος
Ανήκει στα πιο αγαπητά βότανα. Είναι αυτοφυής σε υγρές, ορεινές περιοχές. Καλλιεργείται εύκολα σε κήπους, παρτέρια και γλάστρες. Υπάρχουν πάνω από τριάντα διαφορετικές ποικιλίες δυόσμου. Πιο δημοφιλές είναι το είδος με τα μυτερά φύλλα. Φρέσκα ή αποξηραμένα, λοιπόν, τα φύλλα του δυόσμου χαρίζουν το δροσερό άρωμά τους σε πολλές συνταγές. Γεμιστά, κεφτέδες, πίτες, αρνί, μελιτζάνες, είναι από τα φαγητά που αναδεικνύονται με το άρωμα του δυόσμου. Βέβαια, ταιριάζει εξίσου ωραία και σε επιδόρπια που περιέχουν λευκά, μαλακά τυριά όπως το ανθότυρο και το μανούρι.
