Το Πάσχα αποτελεί την πιο σημαντική γιορτή για την Ορθόδοξη Εκκλησία και στην Ελλάδα εορτάζεται με λαμπρότητα και πλήθος εθίμων, πολλά εκ των οποίων διατηρούνται αναλλοίωτα εδώ και αιώνες.
Ας δούμε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα και γραφικά έθιμα που συναντάμε σε διάφορες περιοχές της χώρας:
1. Η Αναστάσιμη Λειτουργία:
Η Αναστάσιμη Λειτουργία, που λαμβάνει χώρα τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου, αποτελεί το αποκορύφωμα των εορτασμών.
Πλήθος κόσμου συγκεντρώνεται στις εκκλησίες, περιμένοντας με αγωνία την κωδωνοκρουσία που σηματοδοτεί την Ανάσταση του Χριστού.
Ακολουθεί η λιτάνευση του Επιταφίου, με λαμπάδες αναμμένες, και η επιστροφή στην εκκλησία, όπου οι πιστοί ανταλλάσσουν ευχές και τσουγκρίζουν κόκκινα αυγά.
2. Το Τσούγκρισμα των Αυγών:
Το τσούγκρισμα των αυγών αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα έθιμα του Πάσχα.
Τα αυγά βάφονται κόκκινα, συμβολίζοντας το αίμα του Χριστού, και οι πιστοί τα τσουγκρίζουν μεταξύ τους, λέγοντας “Χριστός Ανέστη” και “Αληθώς Ανέστη”.
Νικητής είναι όποιος διατηρήσει το αυγό του άθραυστο.
3. Το Μαγείρεμα του Πασχαλινού Τραπεζιού:
Το Πασχαλινό τραπέζι αποτελεί το κέντρο των εορτασμών.
Συνήθως περιλαμβάνει:
- Κοκορέτσι: Ψιλοκομμένα εντόσθια αρνιού τυλιγμένα σε έντερα και ψημένα στη σχάρα.
- Μαγειρίτσα: Σούπα από τα εντόσθια του αρνιού, μαγειρεμένη με αυγά και λεμόνι.
- Σούβλα: Ψητό αρνί ή κατσίκι.
- Τσουρέκι: Γλυκό ψωμί με μαχλέπι και μαστίχα.
- Κόκκινα αυγά: Βαμμένα κόκκινα, συμβολίζοντας το αίμα του Χριστού.
- Τυριά και αλλαντικά: Ποικιλία από ελληνικά τυριά και αλλαντικά.
4. Το Κάψιμο του Ιούδα:
Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, την Κυριακή του Πάσχα, καίγεται η κούκλα του Ιούδα, συμβολίζοντας την προδοσία του Χριστού.
Η κούκλα γεμίζεται με εύφλεκτα υλικά και καίγεται σε πλατείες ή αυλές, με τραγούδια και χορούς.
5. Οι Λαμπάδες:
Οι λαμπάδες, ψηλά κεριά στολισμένα με κορδέλες και λουλούδια, μοιράζονται στους πιστούς μετά την Αναστάσιμη Λειτουργία.
Συμβολίζουν το φως της Ανάστασης και προσφέρουν καλή τύχη και ευλογία.
6. Τα Κάλαντα του Πάσχα:
Τα Κάλαντα του Πάσχα ψάλλονται από μικρά παιδιά την Κυριακή του Πάσχα.
Τα παιδιά πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι, τραγουδώντας κάλαντα και ζητώντας αυγά, χρήματα ή γλυκά.
7. Το Πασχαλινό Παιχνίδι με το Χαρταετό:
Το πέταγμα του χαρταετού αποτελεί αγαπημένη δραστηριότητα για μικρούς και μεγάλους.
Οι χαρταετοί κατασκευάζονται από πολύχρωμα υλικά και πετάγονται την Δευτέρα του Πάσχα σε λόφους και εξωτερικούς χώρους.
Σκοπός είναι να κόψεις τον σπάγκο του άλλου χαρταετού με τον δικό σου, κερδίζοντας έτσι τον ηττημένο χαρταετό ως τρόπαιο.
8. Οι Βροντάδες της Χίου:
Στο νησί της Χίου, το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου λαμβάνει χώρα ο περίφημος “ρουκετοπόλεμος” των Βροντάδων.
Δύο αντίπαλες ενορίες εκτοξεύουν η μία προς την άλλη χιλιάδες αυτοσχέδιες ρουκέτες, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό θέαμα φωτός και ήχου.
9. Οι Μπότηδες της Κέρκυρας:
Στην Κέρκυρα, το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, με την πρώτη Ανάσταση, οι κάτοικοι ρίχνουν στον δρόμο τεράστια κανάτια γεμάτα νερό, που ονομάζονται “μπότηδες”.
Αυτό το έθιμα έχει τις ρίζες του στην εποχή της Ενετοκρατίας και σηματοδοτεί την απομάκρυνση των κακών πνευμάτων.
10. Το Αλεύρι της Σίμου:
Στο νησί της Σίμου, την Τρίτη του Πάσχα, λαμβάνει χώρα το έθιμο του “αλευριού”.
Οι κάτοικοι ρίχνουν ο ένας στον άλλο αλεύρι, με γέλια και τραγούδια, συμβολίζοντας την ανανέωση και την καλή διάθεση.
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα πολλά όμορφα και μοναδικά έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα.
Είτε πρόκειται για την κατανυκτική ατμόσφαιρα της Ανάστασης, τη χαρά του τσουγκρίσματος των αυγών, την απόλαυση του πλούσιου πασχαλινού τραπεζιού, ή τα διασκεδαστικά έθιμα όπως το πέταγμα του χαρταετού ή το αλεύρι της Σίμου, το Πάσχα στην Ελλάδα είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που αξίζει να ζήσει κανείς!
